Từ 1/1/2025, phạt đến 1 triệu đồng nếu không phân loại rác tại nguồn

Quy định về phân loại rác tại nguồn:

Theo hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường, việc phân loại rác tại nguồn nhằm thực hiện Luật Bảo vệ môi trường 2020. Các loại rác được phân thành ba nhóm chính:

1.    Tái chế: Bao gồm các loại vật liệu có thể tái chế như giấy, nhựa, kim loại, thủy tinh...

2.    Thực phẩm: Các chất thải hữu cơ như thực phẩm thừa, vỏ trái cây, rau củ.

3.    Các loại khác: Các loại rác thải không thể tái chế hoặc xử lý bằng các phương pháp thông thường.

Nếu không thực hiện đúng việc phân loại, cá nhân, hộ gia đình sẽ bị xử phạt từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng. Đối với các tổ chức, cơ sở sản xuất không phân loại chất thải rắn công nghiệp hoặc không lưu giữ riêng rác sau phân loại, mức phạt có thể lên đến 20-30 triệu đồng.

Tăng cường bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế tuần hoàn

Việc phân loại rác tại nguồn không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm mà còn tạo điều kiện để các cơ sở tái chế có thể sử dụng nguyên liệu sạch, không lẫn tạp chất. Bà Dương Thị Thanh Xuyến, Trưởng phòng Quản lý chất thải rắn sinh hoạt (Bộ Tài nguyên và Môi trường), cho rằng chính sách này là nền tảng của nền kinh tế tuần hoàn, chuyển chất thải thành tài nguyên, giúp giảm thiểu lượng chất thải cần xử lý và hướng tới nền kinh tế không phát thải vào năm 2050.

PGS. TS Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Chiến lược, chính sách tài nguyên và môi trường, nhấn mạnh rằng việc không phân loại rác sẽ gây tổn thất lớn cho nền kinh tế và môi trường, làm gia tăng lượng phát thải khí metan từ chất thải hữu cơ, góp phần vào sự biến đổi khí hậu.

Thực tế và thách thức

Một số địa phương đã triển khai thí điểm phân loại rác tại nguồn, nhưng vẫn gặp khó khăn, chủ yếu do thiếu cơ sở hạ tầng thu gom và phân loại rác hiệu quả. Việc phát triển hạ tầng đồng bộ và xây dựng nền kinh tế tái chế là những yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả của chính sách này.

Tính đến giữa tháng 12/2024, đã có 58 tỉnh, thành phố ban hành quy định phân loại rác tại nguồn, trong khi 5 địa phương còn lại đang chờ phê duyệt.

Các quy định khác liên quan đến bảo vệ môi trường:

1.    Phí bảo vệ môi trường với khí thải: Từ ngày 5/1/2025, các cơ sở sản xuất gang, thép, xi măng, lọc hóa dầu... sẽ phải chịu phí bảo vệ môi trường đối với khí thải. Mức phí này bao gồm một khoản cố định và một khoản biến đổi, tính theo lượng khí thải gây ô nhiễm.

2.    Thông tin tiêu thụ năng lượng của xe cơ giới: Từ tháng 1/2025, các cơ sở sản xuất xe cơ giới phải công khai mức tiêu thụ năng lượng của các loại ô tô, xe máy mà họ sản xuất hoặc cung cấp ra thị trường.

3.    Chính sách về nhựa: Từ 1/1/2026, Chính phủ yêu cầu giảm sản xuất và nhập khẩu túi nilon khó phân hủy. Các sản phẩm nhựa dùng một lần sẽ không còn được lưu hành sau năm 2025.

Chính sách phân loại rác tại nguồn sẽ là một bước quan trọng trong việc cải thiện môi trường sống và phát triển nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam. Tuy nhiên, để chính sách này đạt hiệu quả, cần có sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng thu gom và xử lý chất thải, đồng thời nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của việc phân loại rác.