Rụng tóc có thể là tác dụng phụ của phương pháp điều trị ung thư được gọi là hóa trị. Hóa trị là thuật ngữ y học chỉ các loại thuốc tiêu diệt tế bào ung thư hoặc ngăn chặn chúng phát triển.
Tại sao mọi người có thể rụng tóc khi điều trị ung thư?
Không phải ai hóa trị cũng bị rụng tóc. Rụng tóc sẽ phụ thuộc vào:
+ Các loại thuốc hóa trị bạn dùng;
+ Liều lượng thuốc và cách dùng thuốc.
Sau khi hóa trị khoảng 2 – 3 tuần, tóc thường bắt đầu rụng, hoặc cũng có thể rụng sau một vài đợt hóa trị. Một số người rụng tóc từng ít một, và những người khác rụng thành từng mảng. Một số người rụng hết tóc, trong khi những người khác thì không. Rụng tóc thường không gây đau. Ngoài rụng tóc trên đầu, họ cũng có thể rụng lông ở nách, vùng râu, lông mày, vùng sinh dục và chân.
Một loại điều trị ung thư khác, được gọi là xạ trị, cũng có thể gây rụng tóc, nhưng không phải ai xạ trị cũng bị rụng tóc. Rụng tóc sẽ phụ thuộc vào:
+ Phần cơ thể bị ảnh hưởng, bệnh nhân thường chỉ rụng tóc ở phần cơ thể được điều trị bằng bức xạ;
+ Liều lượng bức xạ và cách bức xạ được dùng.
Tóc sau khi rụng có mọc lại được không?
Sau khi hoàn thành tất cả các phương pháp điều trị hóa trị, tóc của bạn sẽ mọc lại (ngoại trừ một số trường hợp rất hiếm). Nhưng lúc đầu, tóc có thể trông hơi khác so với trước đây. Ví dụ, tóc mọc lại có thể xoăn hơn hoặc xám hơn. Sẽ cần từ 6 – 12 tháng để tóc mọc lại hoàn toàn.
Ngăn ngừa rụng tóc
Trong một số trường hợp thì có thể ngăn ngừa rụng tóc. Có những loại mũ đặc biệt có thể giúp ngăn rụng tóc. Mũ hoạt động bằng cách làm mát da đầu khi hóa trị. Ý tưởng là khi da đầu lạnh hơn, ít thuốc hóa trị đến được các tế bào tóc hơn, điều này có thể làm cho tóc ít rụng hơn.
Những chiếc mũ này thường được sử dụng cho những người đang điều trị ung thư vú và một số dạng ung thư khác. Mũ không được khuyến cáo cho những người mắc một số loại ung thư như bệnh bạch cầu hoặc một số loại ung thư hạch.
Tác dụng phụ có thể bao gồm cảm giác lạnh hoặc nhức đầu nhẹ. Chi phí mũ đắt tiền, không phải ở đâu cũng có và không phải lúc nào cũng được bảo hiểm chi trả. Hãy tham khảo tư vấn bác sĩ về việc sử dụng mũ (nếu cần thiết).
Người bệnh có thể làm gì để kiểm soát tình trạng rụng tóc?
Trước khi điều trị hóa trị/xạ trị, bác sĩ sẽ tư vấn về các loại thuốc có khả năng gây rụng tóc cao để bạn biết và chuẩn bị tâm lý.
Để giúp chăm sóc tóc và da đầu trước khi bị rụng tóc, bạn có thể:
– Sử dụng dầu gội dịu nhẹ, lau khô tóc (không chà xát), dùng lược mềm;
– Tránh sử dụng máy uốn tóc, máy sấy tóc, lô cuốn, dây buộc tóc hoặc kẹp tóc;
– Tránh để keo xịt tóc, thuốc nhuộm hoặc hóa chất lên tóc.
Một số người chọn:
– Cắt tóc ngắn hoặc cạo đầu trước khi tóc rụng hoặc khi tóc bắt đầu rụng;
– Mua tóc giả, kẹp tóc, khăn quàng cổ, mũ, khăn quấn hoặc khăn trùm đầu khác để sử dụng sau khi tóc rụng;
– Nhiều người đội tóc giả hoặc cài tóc trước khi rụng tóc. Điều này giúp dễ dàng kết hợp tóc tự nhiên với tóc giả hoặc tóc giả.
Sau khi tóc rụng, việc đội tóc giả, cài tóc, đội mũ, quàng khăn, quấn hoặc các vật che đầu khác có thể giúp bạn cảm thấy hài lòng hơn về diện mạo của mình. Nếu bạn chọn trùm đầu, hãy đảm bảo rằng nó vừa vặn và không làm tổn thương da đầu.
Để giữ cho da đầu không bị tổn thương hoặc cháy nắng:
– Che đầu khi đi ra ngoài giúp hạn chế cháy nắng (hoặc giữ ấm);
– Thoa kem chống nắng lên da đầu khi ra nắng;
– Ngủ trên một chiếc áo gối bằng sa tanh.
Cách chăm sóc tóc khi tóc mọc trở lại
Để chăm sóc tóc khi tóc mọc trở lại, bạn có thể:
– Gội đầu không quá 2 lần một tuần;
– Nhẹ nhàng chà xát da đầu để loại bỏ bất kỳ vùng da khô nào;
– Hãy nhẹ nhàng khi tạo kiểu tóc, cố gắng không sấy khô quá nhiều hoặc chải quá mạnh.
– Tránh các loại hóa chất hoặc thuốc nhuộm cho đến khi tóc phát triển hoàn toàn.
Đối với người bệnh ung thư, những cảm giác như buồn bực, tức giận hoặc lo lắng về việc bị rụng tóc là khó tránh khỏi. Bạn nên nói chuyện với ai đó (bác sĩ, bạn bè, gia đình,…) để được động viên, chia sẻ. Bản thân hãy luôn cố gắng suy nghĩ tích cực, có
niềm tin vào phác đồ điều trị vì đó chỉ là một giai đoạn nhất định, sau một thời gian bạn sẽ trở lại với diện mạo bình thường.
TS.DS Nguyễn Trang Thúy – Bệnh viện ĐH Y Hà Nội (dịch)