Hiếm muộn ở nam là một tình trạng bệnh lý, được hiểu đơn giản là nó khiến người đàn ông không có khả năng sinh con. Vô sinh hiếm muộn nam chiếm khoảng 20 – 30% các cặp vợ chồng vô sinh.
Để đánh giá khả năng sinh sản của nam giới, đầu tiên bác sĩ sẽ hỏi bệnh sử, tiền sử, khám lâm sàng và sau đó tiến hành các xét nghiệm như:
Xét nghiệm tinh dịch đồ
Đây là xét nghiệm đầu tay, cơ bản và phổ biến nhất, chỉ định cho nam giới đến khám với mong muốn có con. Xét nghiệm này đơn giản, rẻ tiền nhưng lợi ích mang lại rất lớn. Bệnh nhân được lấy mẫu tinh dịch bằng cách thủ dâm để tiến hành làm xét nghiệm tinh dịch đồ. Điều kiện cần kiêng giao hợp từ 3 – 5 ngày, sử dụng lọ đựng tinh dịch theo tiêu chuẩn và vô khuẩn. Nên lấy tinh dịch tại nơi làm xét nghiệm, trong trường hợp lấy tinh dịch ngoài phòng khám, tinh dịch phải được đựng vào lọ chuyên dụng, bảo quản ở 37 độ, mang đến phòng khám trong vòng 30 phút và không quá 1 giờ. Không được dùng bao cao su khi lấy mẫu (vì các bao cao su thường có chứa chất diệt tinh trùng).
Xét nghiệm sinh hóa tinh dịch
Túi tinh chứa nhiều fructose, tuyến tiền liệt chứa phosphatase acid và kẽm, mào tinh hoàn chứa carnitin và a-glucosidase. Dựa vào các đặc điểm này có thể chẩn đoán tắc đoạn nào của đường xuất tinh.
Xét nghiệm kháng thể kháng tinh trùng
Định lượng các nội tiết tố: LH, FSH, prolactin, estradiol, testosterone. Testosterone là một chỉ điểm quan trọng nhất về chức năng của tinh hoàn.
Định lượng inhibin B: inhibin B là một chỉ điểm nội tiết quan trọng nhất của quá trình sinh tinh (chức năng ngoại tiết của tinh hoàn).
Xét nghiệm về di truyền học (nhiễm sắc thể, gen) xác định đột biến nhiễm sắc thể, gen và mức độ của những bất thường này.
Xét nghiệm về mô học
– Chọc hút dịch mào tinh hoàn lấy tinh trùng.
– Sinh thiết tinh hoàn (dùng kim sinh thiết hoặc mổ sinh thiết).
Siêu âm hệ tiết niệu – sinh dục
Phát hiện bất thường tuyến tiền liệt, túi tinh, tinh hoàn, mào tinh hoàn, tĩnh mạch tinh, đo kích thước tinh hoàn.
Chụp ống dẫn tinh: tìm chỗ tắc trên đường dẫn tinh.
Bơm thuốc cản quang vào ống dẫn tinh và chụp X-quang. Ống dẫn tinh lưu thông tốt khi thấy thuốc cản quang làm hiện rõ ống dẫn tinh, túi tinh, bóng tinh và bóng bàng quang trên phim X-quang. Nếu thấy thuốc cản quang dừng lại trên đường đi chứng tỏ có bít tắc.
Các biện pháp điều trị vô sinh nam tại IVFYHN
Các phương pháp điều trị vô sinh ở nam giới bao gồm:
– Dùng thuốc: Thuốc có thể được sử dụng để điều trị một số vấn đề ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới như mất cân bằng hormone và rối loạn chức năng cương dương.
– Phẫu thuật: Trong trường hợp vô tinh do tắc ở trên đường đi của ống dẫn tinh, bác sĩ có thể xem xét việc phẫu thuật điều trị tắc nghẽn trong ống dẫn tinh hoặc trong trường hợp giãn tĩnh mạch ở tinh hoàn thì phẫu thuật cũng là một phương pháp điều trị được cân nhắc.
– Các phương pháp điều trị trong hỗ trợ sinh sản cũng là một trong những phương pháp điều trị đầu tay cho những bệnh nhân vô sinh nam bởi hầu hết những bệnh nhân này đến khám đều có mong muốn có con của chính mình. Việc cần thiết nhất của một bác sĩ lâm sàng đó là làm sao bệnh nhân có con trong thời gian ngắn nhất, với chi phí thấp nhất đồng thời việc cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh cũng là vấn đề cần quan tâm. Một số phương pháp thông dụng là:
+ Phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI);
+ Phương pháp thụ tinh ống nghiệm (IVF);
+ Phương pháp tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI).
Trong trường hợp nam giới không có tinh trùng, họ vẫn có thể có con bằng cách sử dụng tinh trùng hiến tặng từ ngân hàng tinh trùng.
Trung tâm HTSS và CNMG, Bệnh viện ĐH Y Hà Nội