Thế giới ngày càng phát triển hiện đại thì vấn đề chăm sóc sức khoẻ nói chung và sức khoẻ răng miệng nói riêng – ngày càng được chú trọng và hiện đại hoá. Trong vài thập kỷ gần đây, công nghệ nha khoa đã có những bước tiến dài, mang đến nhiều lựa chọn cho cả bệnh nhân và bác sỹ với mục đích cải thiện sức khoẻ răng miệng, khôi phục nụ cười một cách thẩm mỹ. Sự tiến triển này không chỉ nâng cao độ chính xác và hiệu quả của các phương pháp điều trị nha khoa mà còn tăng cường đáng kể sự thoải mái và thuận tiện cho bệnh nhân.
Áp dụng Nha khoa kỹ thuật số
Trong cuộc cách mạng kỹ thuật số này, có ba tiến bộ đáng kể nổi bật – Chẩn đoán hình ảnh 3D bằng máy CT Cone Beam; Máy quét lấy dấu trong miệng và công nghệ CAD/CAM.
CT Cone Beam là hệ thống x-quang cho hình ảnh không gian 3 chiều, đo được chiều rộng và chiều sâu của xương hàm, thấy được sự tương quan giữa răng hàm dưới với ống dây thần kinh, răng hàm trên với xoang hàm trên. Hệ thống ống tuỷ cũng cho hình ảnh rõ nét, nhất là đối với các răng nhiều chân. Ngoài ra các tổn thương xương hàm do răng như nang chân răng, u hạt, nang xương hàm kích thước lớn cũng được mô tả chính xác trên phim 3D. Công nghệ hình ảnh này đặc biệt có lợi trong các trường hợp phức tạp, như xác định vị trí răng ngầm, tương quan giữa chân răng 8 và ống dây thần kinh răng dưới, lập kế hoạch cấy ghép implant nha khoa, đánh giá toàn cảnh và chi tiết các răng, chẩn đoán rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ),…
Hình 1: Máy CT cone beam 3D
Máy quét (scan) trong miệng là thiết bị sử dụng công nghệ kỹ thuật số để lấy dấu mẫu răng, mẫu hàm thông qua việc tích hợp qua cổng USB của máy tính hay laptop. Máy quét sẽ chiếu nguồn sáng lên khu vực cần quét, công nghệ kỹ thuật số sẽ thực hiện chụp và xử lý hình ảnh thành mô hình 3D chất lượng cao với thời gian ngắn. Máy scan trong miệng được thiết kế nhỏ gọn, thuận tiện. Bệnh nhân không phải chịu đựng sự khó chịu của thìa và chất lấy dấu trong miệng. Máy scan ghi lại những chi tiết nhỏ nhất, hỗ trợ lập kế hoạch điều trị chính xác từ thiết kế chụp răng, cầu răng, máng chỉnh răng trong suốt hay lập kế hoạch phẫu thuật cấy ghép implant.
Hình 2: Máy scan trong miệng
CAD/CAM (Computer Aided Design / Computer Aided Manufacturing) – là kỹ thuật thiết kế và chế tạo thông qua máy vi tính. Kỹ thuật này hiện đang được phát triển và ứng dụng rộng rãi trong rất nhiều lĩnh vực, trong đó có nha khoa. Những thông tin về hình thể của thân răng, sự liên hệ với xương hàm và tương quan khớp cắn được truyền tải chính xác vào máy tính. Từ đó, kỹ thuật viên sẽ tiến hành thiết kế một phục hình “ảo” trên máy tính (thay thế cho mẫu sáp làm bằng tay). Từ phục hình “ảo” đó, kỹ thuật viên sẽ hoàn thành một phục hình thật giống y như mẫu vừa thiết kế thông qua một máy cắt được kết nối vi tính. Công nghệ CAD/CAM đã cách mạng hóa cho phục hình mất răng – cho phép nha sĩ thiết kế và sản xuất các phục hình nha khoa như chụp răng và cầu răng, ngay tại phòng khám nha khoa. Công nghệ này không chỉ đảm bảo độ khít sát hoàn hảo và hình thể, mầu sắc tự nhiên của phục hình răng giả mà còn cho phép bệnh nhân được lắp phục hình chỉ sau một lần hẹn.
Hình 3: Hệ thống CAD/CAM nha khoa
Ứng dụng Laser trong Nha khoa
Laser (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) – từ viết tắt của Khuếch đại ánh sáng bằng bức xạ kích thích, hoạt động bằng cách cung cấp năng lượng dưới dạng ánh sáng với uu điểm: Thủ thuật chính xác hơn và ít gây tổn thương hơn các phương pháp phẫu thuật khác (do ít chảy máu và nhanh lành mô xung quanh), giảm thời gian trên ghế cho bệnh nhân, loại bỏ được chuyển động rung, mùi và tiếng ồn do sử dụng tay khoan tốc độ nhanh giúp bệnh nhân bớt lo lắng, sợ hãi; giảm hoặc loại bỏ gây tê tại chỗ, đường khâu, thuốc giảm đau hay kháng sinh; giảm thiểu nhiễm trùng do vi khuẩn bởi tia laser năng lượng cao sẽ diệt trùng một cách tuyệt đối trên vùng điều trị.
Laser được sử dụng trong rất nhiều thủ thuật điều trị nha khoa:
+ Điều trị tủy răng: Laser giúp loại bỏ vi khuẩn triệt để hơn so với phương pháp truyền thống và giúp lành thương nhanh hơn.
+ Điều trị viêm lợi, viêm quanh răng, viêm quanh Implant.
+ Sử dụng laser công suất thấp trong tác dụng kích thích sinh học, tăng cường chống viêm và giảm đau, tăng sinh mô lành, kích thích các mô hạt ở vết thương phát triển nhanh, giúp liền sẹo nhanh, phục hồi chức năng sớm.
+ Điều trị mô mềm: dùng để phẫu thuật tạo lại đường viền lợi, tật dính lưỡi, phanh môi bám thấp…
+ Tẩy trắng răng: Laser có tác dụng đẩy nhanh quy trình làm trắng răng gấp 3 lần phương pháp khác mà không gây ê buốt và có thể tẩy từng răng riêng biệt.
Cách mạng hóa việc chỉnh nha bằng khay chỉnh răng trong suốt
Niềng răng truyền thống với mắc cài (bracket) tuy hiệu quả nhưng khó vệ sinh, không thoải mái khi ăn nhai và thiếu thẩm mỹ. Sự ra đời của bộ khay chỉnh răng trong suốt đã tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực nắn chỉnh răng, mang đến một giải pháp hiệu quả, dịch chuyển răng trên cung hàm đến vị trí mong muốn theo kế hoạch điều trị và hầu như “vô hình” để làm thẳng răng với ưu điểm:
+ Tính thẩm mỹ : là khay trong suốt nên thẩm mỹ hơn mắc cài kim loại và dây cung trong chỉnh răng truyền thống.
+ Thoải mái và tiện lợi hơn vì tháo ra được khi ăn nhai đánh răng hoặc khi cần.
+ Khả năng dự đoán : Sử dụng phần mềm lập kế hoạch điều trị và hình ảnh 3D, bệnh nhân có thể thấy được kết quả dự kiến trước khi bắt đầu điều trị, số khay cần phải mang, các biện pháp điều trị kết hợp như gắn các nút tác động lực (attachment) bằng composite, cắt kẽ.
Với đặc điểm không giới hạn tuổi tác, khay chỉnh răng trong suốt đang chứng tỏ là sự lựa chọn ưa thích cho những ai mong muốn một nụ cười hoàn hảo mà không ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và sự thoải mái.
Hình 4: Chỉnh nha với khay trong suốt
Cấy ghép Implant – Lấy lại nụ cười
Cấy ghép nha khoa thực chất là một chân răng nhân tạo, thường làm bằng titan, được phẫu thuật đặt vào xương hàm. Sau đó, một bộ phận phục hình giả (chụp răng, cầu răng hoặc hàm giả) được gắn vào các implant đã cấy ghép. Mất răng lẻ tẻ hoặc mất răng toàn bộ đều có thể được phục hồi bằng implant với kế hoạch điều trị được cá nhân hoá trên từng bệnh nhân, cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống, phục hồi chức năng ăn nhai tốt và mang lại sự tự tin về thẩm mỹ, được xem là tiêu chuẩn vàng trong việc thay thế răng đã mất bởi những ưu điểm sau:
+ Mô phỏng gần giống răng tự nhiên về hình dáng và chức năng.
+ Nếu được chăm sóc đúng cách, cấy ghép nha khoa có thể tồn tại suốt đời, là giải pháp lâu dài, tiết kiệm chi phí.
+ Cấy ghép implant kích thích và bảo tồn xương tự nhiên, ngăn ngừa tình trạng tiêu xương hàm.
+ Không mài các răng cạnh răng mất để làm cầu nên răng của bệnh nhân được bảo tồn, cải thiện sức khỏe răng miệng lâu dài.
Vật liệu tương thích sinh học và vai trò của chúng trong nha khoa
Vật liệu tương thích sinh học ngày càng trở nên phổ biến trong nha khoa hiện đại do khả năng tích hợp với cơ thể con người mà không gây ra tác hại tới sức khoẻ.
Các vật liệu tương thích sinh học bao gồm nhựa composite để trám răng, sứ không kim loại làm cầu, chụp răng cho đến titan và zirconia để cấy ghép nha khoa. Những vật liệu này không chỉ tương tác tốt về mặt vật lý với cơ thể mà còn có đặc tính thẩm mỹ tuyệt vời, gần giống với cấu trúc răng tự nhiên.
Các vật liệu tương thích sinh học làm giảm nguy cơ phản ứng bất lợi, dị ứng hoặc độc tính,được thiết kế để hài hòa với cơ thể, giảm nguy cơ viêm nhiễm, đào thải hoặc nhiễm trùng và đặc biệt thân thiện với môi trường, phù hợp với nỗ lực toàn cầu hướng tới sự bền vững.
Tương lai của công nghệ nha khoa
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần tiến vào nha khoa, với nhiều tiềm năng từ tự động hóa các nhiệm vụ hành chính đến cải thiện chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị. AI có thể giúp phân tích ảnh chụp X quang hoặc dự đoán khả năng mắc bệnh răng miệng, cho phép can thiệp sớm và chăm sóc cá nhân hóa.
Khả năng của các phương pháp tái tạo cũng có nhiều hứa hẹn. Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu công nghệ tế bào gốc để tái tạo cấu trúc răng đã mất hoặc thậm chí mọc răng mới! Hơn nữa, sự tập trung ngày càng tăng vào nha khoa xanh nhấn mạnh các biện pháp giảm chất thải và ô nhiễm, tiết kiệm nước, thúc đẩy bảo tồn năng lượng và làm cho việc chăm sóc bệnh nhân trở thành công nghệ cao hơn. Vì vậy, tạo ra một môi trường chăm sóc răng miệng bền vững là một phần quan trọng trong tương lai của công nghệ nha khoa và cập nhật thông tin về những tiến bộ trong công nghệ nha khoa trở nên quan trọng. Một bệnh nhân có hiểu biết là một người được trao quyền – bạn càng biết nhiều, bạn càng có thể đưa ra những quyết định tốt hơn về sức khỏe răng miệng của mình.
Công nghệ nha khoa ngày càng phát triển trong tương lai sẽ mang đến sức khoẻ răng miệng hoàn hảo hơn và bảo vệ môi trường hiệu quả hơn!
TS. Phạm Thị Thu Hằng – Khoa Răng – Bệnh viện TWQĐ 108