Cai thuốc lá – bạn có thể làm được

Bạn có thể tự mình cai thuốc lá mà không cần hỗ trợ. Nhưng nếu bạn nhận được sự giúp đỡ của y tế sẽ làm tăng đáng kể cơ hội cai thuốc thành công.

Các triệu chứng nghiện thuốc lá

Một người nghiện thuốc lá, khi ngừng hút, có thể gặp các triệu chứng như:

+ Khó ngủ;

+ Cảm thấy cáu kỉnh, lo lắng hoặc bồn chồn;

+ Trở nên thất vọng hoặc tức giận;

+ Gặp khó khăn khi suy nghĩ rõ ràng.

Những triệu chứng này có thể khó giải quyết, đó là lý do tại sao việc cai thuốc lá thường rất khó khăn.

Một số người ngừng hút thuốc sẽ bị trầm cảm tạm thời, cần được tư vấn, điều trị hoặc dùng thuốc… Nếu bạn nghĩ mình có thể bị trầm cảm, hãy báo ngay cho bác sĩ.

Lợi ích của việc cai thuốc lá

Bỏ hút thuốc có thể cải thiện đáng kể sức khỏe và giúp bạn sống lâu hơn. Nó làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, phổi, suy thận, ung thư, nhiễm trùng, các bệnh về dạ dày và tiểu đường.

Bỏ hút thuốc cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh loãng xương, một tình trạng khiến xương bạn yếu đi.

Việc cai thuốc lá không phải là điều dễ dàng đối với hầu hết mọi người và có thể phải mất vài lần thử mới bỏ được hoàn toàn.

Muốn cai thuốc lá – cần làm gì?

Bạn cần lập kế hoạch:

+ Đặt ngày cai thuốc lá;

+ Nói với gia đình và bạn bè rằng bạn dự định cai thuốc lá;

+ Lên kế hoạch trước cho những thử thách sẽ gặp phải, chẳng hạn như chứng thèm thuốc lá;

+ Loại bỏ thuốc lá khỏi nhà, xe hơi và nơi làm việc…

Bác sĩ sẽ:

+ Cho bạn lời khuyên về cách cai thuốc lá tốt nhất.

+ Kê đơn giúp giảm cơn thèm thuốc lá, giảm triệu chứng “cai thuốc” (xảy ra khi bạn ngừng hút thuốc).

Đối với hầu hết những người đang cố gắng cai thuốc lá, cách tốt nhất là sử dụng cả thuốc và tư vấn của bác sĩ.

Thuốc hỗ trợ cai thuốc lá

Các loại thuốc khác nhau có tác dụng theo những cách khác nhau:

– Liệu pháp thay thế nicotine – Nicotine là thành phần chính có trong thuốc lá và là nguyên nhân gây nghiện. Những loại thuốc này giúp giải quyết các triệu chứng cai nghiện, làm giảm sự thèm nicotine của cơ thể bạn.

Có nhiều hình thức thay thế nicotine khác nhau, bao gồm miếng dán da, viên ngậm, kẹo cao su, thuốc xịt mũi và ống hít. Hầu hết có thể được mua mà không cần bác sĩ kê đơn.

– Varenicline là thuốc kê đơn giúp giảm triệu chứng cai và thèm thuốc lá. Varenicline có thể làm tăng tác dụng của rượu ở một số người. Bạn nên hạn chế uống rượu trong khi đang dùng thuốc.

– Bupropion là thuốc kê đơn giúp giảm ham muốn hút thuốc. Các bác sĩ thường không kê đơn bupropion cho những người có tiền sử bị động kinh hoặc đã từng bị động kinh.

Cũng có thể hữu ích khi kết hợp thay thế nicotine bằng bupropion hoặc varenicline. Trong một số trường hợp, một người có thể dùng cả bupropion và varenicline, theo chỉ định của bác sĩ.

Những câu hỏi thường gặp

Thuốc lá điện tử thì sao?

Đôi khi, mọi người thắc mắc liệu sử dụng thuốc lá điện tử có thể giúp họ bỏ thuốc lá hay không. Các bác sĩ không khuyên dùng thuốc lá điện tử thay cho việc sử dụng thuốc vì thuốc lá điện tử vẫn chứa nicotine cũng như các chất khác có thể gây hại. Cũng không rõ chúng có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của một người như thế nào.

Mang thai và hút thuốc

Nếu bạn đang mang thai, việc cai thuốc lá là điều thực sự quan trọng đối với sức khỏe của em bé. Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn có những lựa chọn nào và điều gì là an toàn nhất cho con bạn.

Đối với người đã hút thuốc lâu năm

Thời gian hút thuốc càng lâu thì nguy cơ gặp vấn đề về sức khỏe càng cao. Nhưng việc cai thuốc lá không bao giờ là quá muộn. Nó giúp ích cho sức khỏe ngay cả khi bạn lớn tuổi hoặc đã hút thuốc trong nhiều năm.

Cai thuốc lá có gây tăng cân?

Bạn có thể tăng vài cân, điều này đôi khi gây khó chịu cho một số người. Nhưng điều quan trọng cần nhớ là bỏ thuốc lá giúp cải thiện sức khỏe. Bạn có thể ngăn ngừa tăng cân nhiều bằng cách duy trì hoạt động và chế độ ăn uống lành mạnh.

Nếu không thể bỏ thuốc lá thì sao?

Nếu bạn không bỏ thuốc lá trong lần thử đầu tiên, hoặc nếu bạn bỏ thuốc lá nhưng sau đó lại bắt đầu hút thuốc, đừng từ bỏ hy vọng. Rất nhiều người phải thử nhiều lần mới có thể bỏ thuốc hoàn toàn.

Tôi có thể làm gì khác để tăng cơ hội bỏ thuốc?

Bạn có thể:

– Tập thể dục thường xuyên. Bất kỳ loại hoạt động thể chất nào, ngay cả những hình thức vận động nhẹ nhàng, đều tốt cho sức khỏe. Hoạt động thể chất cũng có thể giúp giảm căng thẳng.

– Tránh xa những người hút thuốc và những nơi khiến bạn muốn hút thuốc. Nếu những người thân hút thuốc, hãy yêu cầu họ bỏ thuốc cùng bạn hoặc tránh hút thuốc xung quanh bạn.

– Mang theo kẹo cao su, kẹo cứng hoặc thứ gì đó để cho vào miệng. Khi thèm thuốc lá, hãy thử 1 trong số này.

– Đừng bỏ cuộc, ngay cả khi bạn bắt đầu hút thuốc trở lại. Hầu hết mọi người phải mất một vài lần thử trước khi thành công.

TS.DS Nguyễn Trang Thúy – Bệnh viện ĐH Y Hà Nội (dịch)