Chăm sóc mắt trong mùa bão lũ

Bão lũ gây nguy hại cho sức khỏe con người, trong đó có sức khỏe thị giác qua một số cơ chế.

Trầy xước – Va đập

Chấn thương này có thể xảy ra với mi mắt, bề mặt nhãn cầu do vật nặng như cành cây, mảnh gỗ, hòn đá đập vào; phổ biến ở những người cố gắng bơi qua dòng lũ hoặc bị lũ cuốn trôi.

Dị vật

Chấn thương này xảy ra khi vật nhỏ như mảnh kim loại, dăm gỗ găm vào nhãn cầu; phổ biến ở những người sử dụng nước không vệ sinh để rửa mặt, tắm do thiếu nước sạch hoặc những người bị đuối nước.

Nhiễm trùng

Khi không được tiếp cận với chăm sóc y tế hoặc sơ cứu ban đầu, nạn nhân vùng lũ có thể bị nhiễm trùng ở mắt do chấn thương, tiếp xúc với nước bẩn. Các nhiễm trùng có thể gặp ở mắt như viêm bờ mi, viêm kết mạc, viêm loét giác mạc, viêm nội nhãn nếu có chấn thương hở.

Bảo vệ mắt khỏi chấn thương và nhiễm trùng rất quan trọng với những người bị mắc kẹt trong vùng lũ. Tránh tiếp xúc tối đa với nước bẩn, cố gắng chỉ vệ sinh cá nhân bằng nước sạch sẽ giúp ngăn ngừa những bệnh mắt có thể gây mất thị lực vĩnh viễn.

Đề xuất giải pháp y tế dự phòng

1. Trang bị các thuốc chuyên khoa Mắt cho y tế tuyến cơ sở ngay khi tình hình lũ ổn định như kháng sinh (tobramycin, fluoroquinolon), thuốc sát trùng bề mặt nhãn cầu (povidine 5%), nước muối ưu trương 3/5%, nước muối sinh lý 0.9%, thuốc tê bề mặt nhãn cầu (dicain, alkain).

2. Sơ cứu ban đầu với các trường hợp bị chấn thương kín, trầy xước bề mặt nhãn cầu do dị vật, cành cây, mảnh gỗ … bằng thuốc tê và povidine 5% để tránh nhiễm trùng, đặc biệt nhiễm nấm hoặc kí sinh trùng. Băng che, không đè ép nếu vỡ nhãn cầu.

3. Hướng dẫn người trong vùng lũ tránh dụi mắt khi có dị vật, tích cực vệ sinh mắt bằng nước muối sau khi tiếp xúc với nước lũ hoặc bị chấn thương.

4. Chuyển tuyến chuyên khoa sớm nhất có thể sau khi đã sơ cứu đúng cách.

Bệnh mắt tuy không gây tử vong nhưng mù lòa sẽ gây giảm hoặc mất sức chiến đấu/lao động của người dân, chiến sĩ và cán bộ. Do vậy dự phòng, xử trí kịp thời các bệnh lý mắt mùa mưa bão cũng là một bước chuẩn bị cho quá trình hồi phục kinh tế xã hội khi thiên tai đi qua.

ThS.BSNT Hoàng Thanh Tùng, Khoa Mắt, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội