Rich World: mô hình kinh doanh đa cấp trái phép, trách nhiệm của cơ quan quản lí?

Rich World hoạt động theo mô hình kinh doanh đa cấp, nhưng điều đáng chú ý là Công ty này chưa được cấp phép bởi Bộ Công Thương, theo quy định tại Điều 4 của Nghị định 40/2018/NĐ-CP. Mặc dù vậy, Rich World vẫn tổ chức các hội thảo rầm rộ, mở rộng mạng lưới và thu hút người tham gia tại nhiều địa phương. Điều này là dấu hiệu vi phạm rõ ràng quy định pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp. Không chỉ kinh doanh không phép, Công ty còn yêu cầu người tham gia mua sản phẩm trị giá 550 USD để được gia nhập hệ thống. Theo Điều 5 Nghị định 40/2018/NĐ-CP, việc yêu cầu đóng tiền hoặc mua hàng hóa để tham gia là hành vi bị cấm. Việc này không chỉ lợi dụng lòng tin của người dân mà còn nhằm thu lợi bất chính. Đây chính là một trong những dấu hiệu điển hình của mô hình kim tự tháp trá hình. 

Ngoài ra, Rich World áp dụng cơ chế trả thưởng chủ yếu dựa trên việc tuyển dụng người mới vào hệ thống thay vì dựa trên doanh số bán hàng thực tế. Cơ chế này không chỉ gây mất cân bằng mà còn tạo ra một mạng lưới kinh doanh ảo, nơi chỉ có một số ít người ở đỉnh tháp được hưởng lợi. Sơ đồ “ma trận 20 tầng” được Rich World quảng bá là minh chứng cho thấy người tham gia được hứa hẹn mức hoa hồng cao, với tỉ lệ lên đến 20% từ các cấp dưới. Theo quy định tại Điều 5 Nghị định 40/2018/NĐ-CP, việc trả thưởng dựa trên việc phát triển mạng lưới thay vì doanh số thực tế bị cấm. Cách thức này khiến người tham gia chịu thiệt hại lớn khi hệ thống không thể duy trì. 

Các sản phẩm mà Rich World phân phối cũng đặt ra nhiều dấu hỏi về chất lượng và nguồn gốc. Mặc dù Công ty quảng bá rằng sản phẩm có công dụng cải thiện sức khỏe toàn diện, nhưng thực tế, các sản phẩm này không được công khai giấy tờ kiểm định chất lượng hay chứng nhận từ cơ quan y tế. Theo Điều 8 Luật Quảng cáo 2012, hành vi quảng cáo sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn về chất lượng sản. 

Việc phân phối sản phẩm không rõ nguồn gốc, không kiểm định chất lượng còn vi phạm Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010 và có thể bị xử lý nghiêm khắc. Những hoạt động trái phép của Rich World không chỉ gây thiệt hại cho cá nhân người tham gia mà còn làm rối loạn thị trường, gây mất ổn định trật tự xã hội và làm suy giảm lòng tin của người dân đối với các mô hình kinh doanh. Bộ Công Thương cần nhanh chóng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các tổ chức kinh doanh đa cấp không phép. Cơ quan này cũng cần công khai danh sách các công ty đa cấp hợp pháp để người dân có thể dễ dàng nhận biết và tránh bị lừa đảo. Sở Y tế cũng cần vào cuộc, kiểm tra chất lượng và nguồn gốc của các sản phẩm mà Rich World đang phân phối, đồng thời thu hồi các sản phẩm không đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng. Các cơ quan công an cũng cần khẩn trương điều tra, làm rõ các dấu hiệu lừa đảo tài chính trong hoạt động kinh doanh của Rich World và truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các cá nhân, tổ chức liên quan. 

Theo Điều 73 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, hành vi kinh doanh đa cấp không phép có thể bị phạt hành chính từ 80 triệu đến 100 triệu đồng. Đồng thời, tổ chức vi phạm buộc phải hoàn trả toàn bộ số tiền đã thu không đúng quy định từ người tham gia và đình chỉ hoạt động kinh doanh.

Đối với hành vi trả thưởng trái quy định hoặc lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tổ chức hoặc cá nhân vi phạm có thể bị xử lý hình sự theo Điều 217a Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), với mức phạt tiền từ 1 tỷ đến 5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm. Các sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc quảng cáo sai sự thật cũng sẽ bị xử phạt theo Điều 51 Nghị định 38/2021/NĐ-CP, với mức phạt từ 20 triệu đến 40 triệu đồng, đồng thời buộc gỡ bỏ nội dung quảng cáo và thu hồi sản phẩm.

Cách trả thưởng "làm giàu nhanh" của Rich World

để hút người tiêu dùng và kinh doanh

Người tiêu dùng cần đặc biệt cảnh giác trước những lời mời gọi làm giàu nhanh chóng từ các mô hình như Rich World. Những lời hứa hẹn lợi nhuận cao thường tiềm ẩn nhiều rủi ro, thậm chí dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cả về tài chính lẫn sức khỏe.

Rich World là một ví dụ điển hình về những hệ lụy nghiêm trọng từ mô hình kinh doanh đa cấp trá hình. Việc xử lý nghiêm minh các sai phạm không chỉ bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng mà còn đảm bảo sự lành mạnh của môi trường kinh doanh tại Việt Nam. Các cơ quan chức năng cần tăng cường các biện pháp ngăn chặn, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân, tránh trở thành nạn nhân của những “bẫy tài chính” trá hình.

Tạp chí Sức Khỏe Cộng Đồng tiếp tục thông tin đến bạn đọc!