Sở Y tế TP Hồ Chí Minh: HMPV không phải là virus mới, từng được phát hiện trong các năm 2023 và 2024

Theo Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, HMPV chiếm tỷ lệ thấp (12,5%) trong số các tác nhân gây viêm hô hấp ở trẻ em, so với các virus khác như rhinovirus (44,6%), virus hợp bào hô hấp RSV (41,1%) và cúm A (25%).

Hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm tại TP Hồ Chí Minh trong năm 2024 ghi nhận số ca viêm đường hô hấp dao động từ 16.000 - 18.000 ca mỗi tháng trong 8 tháng đầu năm, và có xu hướng gia tăng vào ba tháng cuối năm. Các bệnh hô hấp thường tăng lên khi thời tiết chuyển lạnh. Tuy nhiên, hiện tại chưa có biến động bất thường về số ca mắc cũng như tình trạng bệnh nặng tại các bệnh viện.

Các tác nhân gây viêm hô hấp cấp ở trẻ em tại TP Hồ Chí Minh tháng 12/2024.

Về các tác nhân gây bệnh, kết quả từ chương trình nghiên cứu tác nhân viêm phổi cộng đồng, hợp tác giữa Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU), Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP Hồ Chí Minh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hoà, Viện Pasteur Nha Trang và Trung tâm bệnh truyền nhiễm quốc gia Singapore (dự án PREPARE), cho thấy các tác nhân gây bệnh chủ yếu vẫn là các virus và vi khuẩn phổ biến. Cụ thể, kết quả xét nghiệm từ 103 bệnh nhân viêm phổi cộng đồng (gồm 56 trẻ em và 47 người lớn) nhập viện từ tháng 7 đến tháng 12 năm 2024 tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP Hồ Chí Minh cho thấy:

• HMPV chiếm tỷ lệ nhỏ (12,5%) ở trẻ em, trong khi các tác nhân phổ biến hơn như vi khuẩn H. influenzae (71,4%), S. pneumoniae (42,9%), virus cúm A (25%), rhinovirus (44,6%) và RSV (41,1%) được ghi nhận.
• Ở người lớn, các tác nhân gây bệnh phổ biến gồm vi khuẩn H. influenzae (42,6%), S. pneumoniae (27,7%) và virus cúm A (48,9%).

Đặc biệt, trong đợt bùng phát viêm hô hấp ở trẻ em vào cuối năm 2023 tại TP Hồ Chí Minh, HMPV cũng được phát hiện với tỷ lệ 15% trong số các trường hợp mắc bệnh.

Mặc dù HMPV không phải là virus mới, nhưng Sở Y tế TP Hồ Chí Minh khuyến cáo không nên chủ quan trước những diễn biến có thể xảy ra. Sở Y tế đã chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố và các đơn vị y tế tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh, sẵn sàng triển khai các biện pháp kiểm dịch tại sân bay và cảng biển, nhằm phát hiện sớm và ngăn ngừa nguy cơ lây lan dịch bệnh. Bên cạnh đó, các hoạt động giám sát dịch tễ nội địa sẽ tiếp tục được thực hiện, bao gồm giám sát số ca viêm hô hấp, viêm hô hấp cấp tính nặng nhập viện, giám sát các tác nhân gây viêm hô hấp và giám sát các sự kiện như phát hiện chùm ca bệnh tại trường học, nhà máy và cộng đồng để có biện pháp xử lý kịp thời.

Human metapneumovirus (HMPV) là một loại virus thuộc họ Pneumoviridae, được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2001. HMPV có liên quan đến virus hợp bào hô hấp (RSV) và là một trong những tác nhân gây viêm nhiễm đường hô hấp trên và dưới, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch suy giảm. Virus này lây lan từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp qua bề mặt nhiễm virus, với nguy cơ gia tăng vào mùa đông và đầu mùa xuân. Các triệu chứng thường gặp bao gồm ho, sổ mũi, nghẹt mũi, đau họng, sốt, và trong một số trường hợp nặng, có thể dẫn đến viêm phổi. Hiện nay, HMPV chưa có vaccine phòng ngừa hoặc thuốc điều trị đặc hiệu. Do đó, việc thực hiện các biện pháp phòng dịch theo khuyến cáo của ngành Y tế là rất quan trọng để kiểm soát sự lây lan của virus này.