Chẩn đoán và điều trị kịp thời bệnh sốt mò

Vừa qua tại khoa Hồi sức truyền nhiễm, Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp nhận và điều trị thành công cho 2 bệnh nhân Sốt mò biến chứng suy đa tạng. Bệnh nhân vào viện với biểu hiện sốt dài ngày, tổn thương đa cơ quan: suy hô hấp, suy tuần hoàn, tổn thương gan thận, ức chế tủy xương. Cả 2 trường hợp đã được điều trị tích cực từ tuyến dưới nhưng chưa tìm ra được căn nguyên vi sinh gây bệnh vì vậy điều trị không đáp ứng. Các bệnh nhân chuyển lên điều trị tại khoa Hồi sức truyền nhiễm trong tình trạng suy đa tạng (suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy gan), các bác sỹ đã khám và phát hiện vết loét do sốt mò điển hình, được điều trị kháng sinh đặc hiệu(Doxycyclin) và điều trị hỗ trợ suy tạng. Sau điều trị bệnh nhân đáp ứng tốt, hết sốt, các tạng hồi phục dần, và được xuất viện sau 2 tuần điều trị.

Ảnh bệnh nhân sốt mò suy đa tạng

- Bệnh có thể đáp ứng điều trị rất tốt với 1 số nhóm kháng sinh nội bào cổ điển, thông thường như nhóm Cyclin (tetracyclin, doxycycline), Cloramphenicol, Microlid đây là kháng sinh có sẵn tại các quầy thuốc và giá thành rất rẻ. Tuy nhiên các nhóm kháng sinh thế hệ mới, phổ rộng và lưu hành phổ biến trên thị trường hiện nay như: Betalactam, Aminoglycoside, Quinolon… lại không có tác dụng điều trị. Chính vì vậy bệnh nhân nếu mắc bệnh sốt mò mà không được điều trị đúng thuốc đặc hiệu (không chẩn đoán hoặc không nghĩ tới mầm bệnh Rickettsia tsutsugamushi) mà sử dụng các thuốc kháng sinh phổ rộng thế hệ mới hiện nay thì sẽ không thành công bệnh sẽ tiến triển nặng dẫn đến tổn thương đa tạng gây tốn kém trong điều trị và nguy cơ tử vong cao.

- Khi có các dấu hiệu nghi ngờ bệnh sốt mò, chúng ta cần thăm khám kỹ, toàn diện để tìm vết loét do mò đốt, có thể chỉ định các xét nghiệm như ELISA, PCR để xác định mầm bệnh, hoặc điều trị thử với kháng sinh đặc hiệu cũng là 1 biện pháp chẩn đoán xác định trong trường hợp không có các xét nghiệm ELISA, PCR để hỗ trợ chẩn đoán.

Dấu hiệu có thể gợi ý bệnh nhân bị sốt mò:

- Dịch tễ sống hoặc có đi đến những vùng rừng, núi nhiều cây cối rậm rạp, đây là những nơi có ấu trùng mò trú ẩn

- Sốt thời gian dài hay gặp từ 10 đến 14 ngày mà không có vị trí ổ nhiễm khuẩn rõ ràng

- Có sưng hạch vùng ngoại vi đặc biệt tại các vùng ẩm ướt như nách, bẹn. Kèm theo đó gần vị trí nổi hạch có vết loét điển hình do mò đốt (là vết loét có hình tròn hoặc hình bầu dục, nhẵn, bề mặt lõm, đóng vảy đen, không đau, không ngứa), tuy nhiên cũng có nhiều trường hợp không phát hiện được vết loét

- Xét nghiệm công thức máu thấy số lượng tiểu cầu giảm

- Xét nghiệm enzyme gan transaminase tăng.

Ảnh vết loét điển hình trong bệnh sốt mò

- Hạn chế các hoạt động trong rừng núi khi không cần thiết

- Nếu bắt buộc phải sống, làm việc trong điều kiện nguy cơ cao như vậy cần các biện pháp bảo vệ cơ thể tránh bị ấu trùng mò đốt: mặc đồ che kín cơ thể, tẩm hóa chất diệt côn trùng lên quần áo chăn màn, xịt thuốc vào không gian hoặc bôi thuốc xua đuổi côn trùng lên da.

Ths.BS. Nguyễn Xuân Lâm; ĐDV. Phan Thị Thúy - Bệnh viện TWQĐ 108