Cẩn trọng sử dụng thuốc ho khi mang thai

Trong thời kỳ bầu bí, thai phụ không nên tự ý sử dụng thuốc, kể cả các thuốc trị ho thông thường. Khuyến cáo phụ nữ mang thai khám và tư vấn bác sĩ chuyên khoa trước khi dùng thuốc ho để không ảnh hưởng đến thai nhi.

Các dạng ho thường gặp

Ho là một phản xạ bảo vệ đường thở khi có những kích thích dạng hơi hoặc dạng dịch, dạng rắn… tác động vào vùng họng – thanh quản. Ho cũng là phản xạ bảo vệ của cơ thể, vậy ho là phản xạ có lợi để bảo vệ phổi, chính vì thế người ta tìm nguyên nhân ho để chữa mà không phải cắt cơn ho trừ những trường hợp ho thành từng cơn ảnh hưởng tới sinh hoạt và hoạt động hàng ngày của người bệnh, ảnh hưởng tới thai nhi như ho cơn làm xuất hiện những cơn co bóp tử cung, nhất là gây sảy thai ở 3 tháng đầu.

Ho là một biểu hiện mà bệnh nhân tự nhận biết, biểu hiện dạng cơn hay từng cái một, ho khan hoặc ho có đờm, đờm vàng hoặc xanh. Ho có thể xuất hiện ban ngày hoặc ban đêm kèm theo khó thở. Tuy nhiên, theo thống kê có đến 85% số bệnh nhân tự điều trị ho ở nhà mà không đỡ nên mới đến gặp thầy thuốc.

Ho có thể xuất hiện do rất nhiều bệnh như ho do viêm mũi xoang, ho do viêm họng (viêm họng, nấm họng), viêm thanh quản, ho do các bệnh lý của phổi, ho do bệnh dạ dày thực quản trào ngược, ho do ung thư thanh quản…

Từ căn nguyên cho thuốc chữa

Ho có thể xuất hiện do rất nhiều bệnh như viêm mũi xoang, viêm họng (viêm họng, nấm họng), viêm thanh quản, ho do các bệnh lý của phổi, do bệnh dạ dày thực quản trào ngược, ho do ung thư thanh quản…

Dựa vào các triệu chứng phối hợp cùng với ho và đặc điểm của ho mà người thầy thuốc tìm ra nguyên nhân để điều trị.

Khi bị ho do viêm họng: Thường sử dụng kháng sinh (nếu viêm do vi khuẩn), loại kháng sinh hay được sử dụng là nhóm bêta lactam gồm các penicillin, cephalosporin… Đây là loại kháng sinh diệt vi khuẩn. Các thuốc nhóm bêta lactam không ảnh hưởng lên thai.

Thuốc giảm kích ứng tại họng – không có codein, chống dị ứng (ho do dị ứng).

Thuốc làm trung hòa pH vùng họng với các thuốc có tính kiềm nhẹ natribicarbonate, nước muối loãng…

Khi bị ho do viêm mũi xoang: thường thuốc toàn thân sử dụng kháng sinh chữa viêm mũi xoang, tại chỗ sử dụng thuốc co mạch, steroid xịt mũi…

Ho do trào ngược: sử dụng thuốc kháng H2, chống trào ngược.

Bà bầu thường hay nghĩ vì mình có bầu nên không dùng thuốc và cố gắng chịu đựng cho đến khi không chịu đựng được nữa mới đi khám nên lúc đến với người thầy thuốc người bệnh thường ở trong tình trạng nặng, nhiều trường hợp đã biến chứng xuống phế quản, phổi. Lúc này việc sử dụng thuốc là bắt buộc, không những thế có thể người bệnh còn phải dùng thuốc liều cao, nhiều loại phối hợp với nhau.

Tuy nhiên theo thống kê, đại đa số các bà bầu ho nặng khi đến khám tai mũi họng là viêm mũi xoang biến chứng xuống phế quản. Vì thế, phụ nữ có thai nếu có biểu hiện ho nên đi khám ngay.

Giai đoạn đầu thường chỉ viêm kích ứng và có thể chỉ dùng các thuốc Đông y như kha tử, cát cánh, bạc hà dạng siro…., hoặc ở giai đoạn này có thể sử dụng thuốc ngậm như lysopaine, dorithrocine, thuốc nhỏ mũi, thuốc chống viêm thông thường là đã có thể làm cho bệnh thuyên giảm.

Một số phương pháp dân gian có thể sử dụng ở phụ nữ mang thai

Ngậm ô mai: làm dịu họng và giảm ho. Theo Đông y, ô mai có tác dụng sinh tân, chỉ khát (tăng tiết nước bọt) nên chống khô họng, làm dịu niêm mạc họng. Ngoài ra, ô mai có vị chua, tính liễm, có thể thăng, có thể giáng, giúp thuận khí chỉ ho.

Sử dụng mật ong: giúp làm giảm đồng thời nhiều triệu chứng khó chịu ở họng như giảm viêm họng do có hoạt tính kháng sinh tự nhiên, giúp dịu họng nhanh chóng nhờ vị ngọt khá đậm đặc. Mật ong cũng giúp giảm ho hữu hiệu, giúp mau lành các tổn thương ở niêm mạc họng do kích thích tái tạo tế bào mới nhờ tác dụng của albumin và acid panthotenic có trong thành phần.

Viên ngậm thảo dược: được bào chế từ ô mai, mật ong và nhiều thảo dược như xuyên bối mẫu, tỳ bà diệp, sa sâm, cát cánh, bán hạ, gừng tươi, tinh dầu bạc hà… vừa bổ phế, vừa trừ ho hiệu quả, dịu họng, giảm ngứa rát họng. Viên được bào chế đặc biệt, chứa tối đa hàm lượng cao dược liệu trong mỗi viên.

PGS.TS Phạm Thị Bích Đào – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội