Siêu âm Polyp buồng tử cung

Polyp buồng tử cung (hay polyp nội mạc tử cung) là tổn thương lành tính phát triển từ nội mạc tử cung, thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi mãn kinh và tiền mãn kinh. Polyp buồng tử cung có thể gây chảy máu âm đạo bất thường, hoặc đôi khi không gây bất kỳ triệu chứng nào. Polyp buồng tử cung trong một số trường hợp có thể gây vô sinh, hiếm gặp hơn là ung thư hóa.

POLYP BUỒNG TỬ CUNG LÀ GÌ

Buồng tử cung là một khoang ảo, bình thường niêm mạc thành trước và thành sau tử cung áp sát vào nhau. Polyp buồng tử cung là sự phát triển quá mức của các tuyến, mô đệm và mạch máu nội mạc tử cung, được bao phủ bởi biểu mô, tạo thành một khối đủ lớn nhô lên so với bề mặt lân cận, lồi vào trong buồng tử cung. Chúng có kích thước từ vài mm đến vài cm, số lượng một hoặc nhiều, bám vào thành tử cung bằng một đế lớn (gọi là polyp không cuống) hoặc một cuống mỏng (gọi là polyp có cuống).

CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA POLYP BUỒNG TỬ CUNG

Polyp buồng tử cung có thể không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào, tuy nhiên, chúng đã được chứng minh là liên quan đến khoảng 50% trường hợp chảy máu tử cung bất thường ví dụ như:

• Kinh nguyệt kéo dài, lượng kinh nguyệt nhiều hoặc ít hơn bình thường
• Ra máu ngoài kỳ kinh nguyệt
• Ra máu sau giao hợp
• Ra máu ở giai đoạn trước tuổi dậy thì, trong khi mang thai hoặc sau mãn kinh.

Các triệu chứng kèm theo có thể đau bụng, thiếu máu. Một số trường hợp polyp kích thước lớn có thể chèn ép gây bế kinh, nhiễm trùng..

TIẾN TRIỂN VÀ BIẾN CHỨNG

Polyp buồng tử cung có liên quan đến vô sinh. Chúng có thể gây tắc nghẽn cơ học, chèn ép cản trở sự vận chuyển tinh trùng bằng cách chặn ống cổ tử cung hoặc lối vào ống dẫn trứng. Thể tích chiếm giữ của polyp cũng cản trở sự cấy phôi vào buồng tử cung. Ngoài ra, polyp có thể tạo ra phản ứng nội mạc tử cung gây viêm tương tự như một dị vật trong tử cung gây “nhiễu” cho phôi. Bên cạnh đó, phẫu thuật cắt bỏ polyp nội soi dường như cải thiện tỷ lệ mang thai ở những bệnh nhân vô sinh trước đây không phân biệt kích thước hay số lượng polyp của họ.

Một phần rất nhỏ của polyp, khoảng 1% có thể trở thành tăng sản biến đổi ác tính. Yếu tố nguy cơ tiến triển ác tính tăng cao ở những bệnh nhân:

• Có xuất hiện triệu chứng ra máu âm đạo bất thường
• Lớn tuổi
• Béo phì
• Tăng huyết áp
• Kích thước của polyp >15mm
• Bệnh nhân sử dụng Tamoxifen (một loại thuốc điều trị ung thư vú) và HRT (liệu pháp hormon thay thế)

CHẨN ĐOÁN:

Siêu âm qua đầu dò âm đạo (Transvaginal ultrasonography – TVUS) là lựa chọn đầu tay để chẩn đoán và đánh giá một tổn thương polyp buồng tử cung, với độ nhạy 91% và độ đặc hiệu 90%. Polyp buồng tử cung thường xuất hiện dưới dạng khối tăng âm với đường bờ đều, đẩy lồi vào lòng tử cung. Các cấu trúc tuyến nang có thể được nhìn thấy trong polyp. Chúng có kích thước từ vài mm đến vài cm, số lượng một hoặc nhiều, bám vào thành tử cung bằng một đế lớn (gọi là polyp không cuống) hoặc một cuống mỏng (gọi là polyp có cuống).

Nội soi buồng tử cung có độ nhạy 90% và độ đặc hiệu 93%, giúp chẩn đoán rõ hình dạng, vị trí của tổn thương, ngoài ra trong quá trình nội soi buồng tử cung có thể can thiệp điều trị cắt bỏ khối u.

Chẩn đoán tính chất lành tính hay ác tính cần dựa trên đánh giá mô bệnh học sau khi đã sinh thiết hoặc can thiệp cắt bỏ khối polyp.

ĐIỀU TRỊ

Điều trị polyp buồng tử cung phụ thuộc vào các triệu chứng, nguy cơ ác tính và các vấn đề sinh sản. Các polyp không có triệu chứng và kích thước nhỏ có thể tự thoái triển một cách tự nhiên. Tuy nhiên, ở phụ nữ bị vô sinh, phần lớn polyp buồng tử cung dường như thường cần phải can thiệp phẫu thuật.

Phẫu thuật cắt bỏ polyp nội soi đã được khuyến nghị là phương pháp điều trị tối ưu để loại bỏ polyp buồng tử cung. Nội soi có độ chính xác cao, cho phép lấy mẫu bệnh phẩm làm xét nghiệm giải phẫu bệnh và loại bỏ polyp buồng tử cung. Phẫu thuật cắt bỏ polyp nội soi có tỷ lệ biến chứng và tỷ lệ tái phát thấp. Những biến chứng có thể gồm: nhiễm trùng, chảy máu, viêm vùng chậu sau phẫu thuật, rách tử cung (hiếm) hoặc tổn thương cổ tử cung và biến chứng từ chất lỏng hoặc khí được sử dụng để mở rộng tử cung.

Polyp buồng tử cung – thường biểu hiện bởi triệu chứng ra máu âm đạo bất thường, là một trong những nguyên nhân gây ra vô sinh nữ và có một tỉ lệ tiến triển thành ác tính. Vì vậy phụ nữ, đặc biệt là trong độ tuổi mãn kinh và tiền mãn kinh nên khám kiểm tra, siêu âm vùng chậu, tử cung buồng trứng định kỳ để kịp thời phát hiện bệnh lý này.

BS. Lê Hồng Vân – Khoa Siêu âm chẩn đoán – Bệnh viện TWQĐ 108